04:18
Happy Nature
Quyển sách “Đệ tử quy” này là theo y giáo huấn của chí thánh Khổng Tử mà viết thành phép tắc đời sống. Hiếu đễ trước, kế cẩn tín. Trước tiên, ở ngay trong cuộc sống thường ngày phải làm được hiếu thuận cha mẹ, thương yêu anh chị em. Kế đến, trong tất cả lời nói, việc làm ngay trong cuộc sống thường ngày nên chú ý thận trọng, phải nên nói lời thành thật.
Yêu bình đẳng, gần người nhân.
Khi tiếp xúc với mọi người, mọi vật, phải thương yêu, bình đẳng. Còn
phải thân cận với người có nhân đức, nên học tập với họ. Đây đều là
những việc làm rất cần thiết, là việc đáng phải nên làm. “Có thừa sức,
thì học văn”. Nếu như sau này khi làm được những việc cần thiết nói
trên, còn có dư thời gian và sức lực ra thì phải nên cố gắng học tập
những nghề và các học vấn có lợi ích khác.
Chương 1: Ở nhà phải hiếu. Mục Ở nhà phải hiếu này đang dạy bảo chúng ta bổn phận của con cái trong nhà cần phải có đủ phép tắc. Cha mẹ gọi, trả lời ngay. Cha mẹ bảo, chớ làm biếng. Ngay
khi cha mẹ gọi bảo chúng ta làm gì thì chúng ta phải lập tức trả lời,
không nên ẫm ờ như không nghe rất lâu mới trả lời. Cha mẹ có việc dặn
bảo chúng ta làm, chúng ta cần phải lập tức đi làm, không nên kéo dài
hoặc là từ chối lười biếng.
Cha mẹ dạy, phải kính nghe. Cha mẹ trách, phải thừa nhận. Cha
mẹ dạy bảo chúng ta đạo lý làm người là vì để chúng ta tốt, chúng ta
phải cung kính lắng nghe, không nên tỏ vẻ thờ ơ như không có việc gì.
Khi chúng ta đã làm sai rồi, cha mẹ trách cứ, quở phạt, chúng ta phải
nên cúi đầu tiếp nhận. Nếu chúng ta ngắt lời cãi lại thì sẽ khiến cho
cha mẹ tức giận, đau lòng.
Đông phải ấm, hạ phải mát. Ý
nghĩa của câu nói này chính là khi vào mùa đông lạnh lẽo, phải để cho
cha mẹ mặc được ấm áp, ngủ được ấm áp. Khi vào mùa hạ nóng bức, phải làm
cho cha mẹ trải qua được thoải mái, dễ chịu. Cũng giống như Hoàng Hương
trong “Nhị thập tứ hiếu”, khi mới mười tuổi, vì muốn cho cha mẹ ngủ
ngon được ngon giấc, mùa hạ trước khi đi ngủ, cậu biết giúp cha mẹ quạt
cho chăn giường được mát mẻ, khi mùa đông lạnh giá, cậu biết giúp cha mẹ
làm ấm mền đệm. Việc làm của Hoàng Hương đáng để chúng ta học tập.Sáng phải thăm, tối phải viếng. Sáng sớm sau khi thức dậy, phải nên thăm hỏi cha mẹ trước và còn hỏi thăm sức khỏe của cha mẹ. Buổi chiều khi về nhà, phải đem việc học tập của ngày hôm nay nói cho cha mẹ nghe, báo cho cha mẹ biết mình bình an để cha mẹ yên tâm. Đi phải thưa, về phải trình. Trước khi ra khỏi nhà, chúng ta phải báo cáo cho cha mẹ biết là mình đi đâu. Khi về nhà, chúng ta cũng phải đích thân báo cha mẹ là con đã về nhà để cha mẹ biết mà an tâm.
Ở ổn định, nghề không đổi.
Bình thường đi đứng làm việc nghỉ ngơi, thói quen đời sống thường ngày
phải giữ được quy củ, làm việc có trật tự, không nên tùy tiện thay đổi,
tránh để cha mẹ lo lắng. Việc tuy nhỏ, chớ tự làm. Nếu đã làm, thiếu đạo con.
Cho dù là việc nhỏ cũng không nên tự ý làm. Nếu tự ý làm mà không thưa
hỏi với cha mẹ, nếu như tự ý làm dễ dẫn đến sai lầm thì sẽ khiếm khuyết
cho bổn phận của con cái. Do đó, làm cho cha mẹ lo lắng là việc làm bất
hiếu.
Cách dạy người con có hiếu: Vật tuy nhỏ, chớ cất riêng. Nếu cất riêng, cha mẹ buồn.
Vật công tuy nhỏ cũng không nên tự cất riêng, chiếm làm của riêng mình.
Nếu như cất riêng thì phẩm đức sẽ bị khiếm khuyết, khi cha mẹ biết được
nhất định sẽ rất đau lòng. Cha mẹ thích, dốc lòng làm. Cha mẹ ghét, cẩn thận bỏ.
Những thứ mà cha mẹ ưa thích, chúng ta phải nên dốc lòng chuẩn bị đầy
đủ. Sự vật mà cha mẹ không ưa, bao gồm cả thói quen xấu của chúng ta,
chúng ta phải cố gắng cẩn trọng bỏ đi.
Thân bị thương, cha mẹ lo. Đức tổn thương, cha mẹ tủi.
Chúng ta phải chăm sóc thân thể của chính mình, không nên để cho thân
thể dễ dàng bị tổn thương làm cho cha mẹ lo buồn. Tằng Tử nói rằng:
“Thân thể hình hài có được từ cha mẹ, không dám tổn thương là đầu của
việc hiếu vậy”. Chúng ta cũng phải chú trọng đến sự tu dưỡng phẩm đức
của chính mình, không nên làm ra những việc tổn đức, trái đạo khiến cho
cha mẹ phải gánh chịu tủi nhục.
Cha mẹ thương, hiếu đâu khó. Cha mẹ ghét, hiếu mới tốt.
Ngay khi cha mẹ yêu thương chúng ta, hiếu thuận là việc rất dễ làm.
Nhưng nếu khi cha mẹ không yêu thương chúng ta, hoặc là khi quản giáo
rất nghiêm khắc, chúng ta vẫn phải y như vậy mà hiếu thuận. Hơn nữa,
chúng ta còn phải kiểm điểm lại chính mình, thể hội tâm ý của cha mẹ, nỗ
lực sửa đổi và còn làm được nhiều việc tốt hơn. Việc làm hiếu thuận như
vậy kỳ thực là rất khó làm và rất đáng quý.
Cha mẹ lỗi, khuyên thay đổi. Mặt ta vui, lời ta dịu. Khuyên không nghe, vui can tiếp. Dùng khuyên khóc, đánh không giận.
Con người không phải là Thánh Hiền, huống chi là cha mẹ cũng khó tránh
khỏi lúc phạm sai lầm. Vào lúc này, phận làm con cái phải nên thận trọng
mà khuyên nhắc cha mẹ thay đổi hướng thiện. Khi khuyên nhắc, người con
phải có thái độ thành khẩn, lời nói cần phải êm dịu, hơn nữa vẻ mặt phải
vui tươi. Nếu như cha mẹ không chịu nghe khuyên thì người con phải có
lòng chịu khó chờ đợi đến khi có cơ hội thích hợp để khuyên cha mẹ, thí
dụ như lúc tâm tình của cha mẹ đã tốt hơn hoặc là lúc vui vẻ. 
Cha mẹ bệnh, nếm thuốc trước. Ngày đêm hầu, không rời giường.
Khi cha mẹ bệnh, con cái phải nên tận tâm, tận lực chăm sóc. Một khi
bệnh trầm trọng, con cái càng phải ngày đêm hầu hạ cha mẹ, không được
tùy tiện bỏ đi.
Tang ba năm, thường thương nhớ. Chỗ ở đổi, không rượu thịt. Tang đủ lễ, cúng hết lòng. Việc người chết, như người sống. Sau
khi cha mẹ qua đời, trong thời gian để tang, lễ xưa ba năm, ngày thường
hay nhớ tưởng cảm hoài ơn đức giáo dưỡng của cha mẹ. Đời sống đi đứng
của chính mình cần phải điều chỉnh thay đổi, không nên ham muốn hưởng
thụ, phải nên dứt hẳn rượu thịt. Khi lo liệu tang sự cho cha mẹ, phải
thương tiếc phù hợp với lễ tiết, không nên làm qua loa đại khái, cũng
không nên vì thể hiện phô trương lãng phí. Đó mới thực sự là hiếu thuận.
Luận Ngữ nói: “Sống thì lấy việc làm lễ, chết thì lấy tang làm lễ, cúng
thì lấy lễ để cúng”. Cúng như thật, cúng thần như thần đang có mặt.
Khỏe Mới Vui – Học Làm Người Con Có Hiếu – Trăm Thiện Hiếu Làm Đầu
0 comments:
Đăng nhận xét